Takydromus.nl - Algemene informatie

Inhoud:

• Naam en indeling
• Herkomst en leefgebied
• Uiterlijk
• Gedrag

Naam en indeling

Takydromus sexlineatus wordt zowel in het Nederlands als bijvoorbeeld in het Duits vernoemd naar zijn lange staart met de benaming "langstaarthagedis" en "langschwanzeidechse". De engelsen kiezen voor het leefgebied van de hagedis en noemen het dier "Asian grasslizard". In het Latijn wordt er bij de naamgeving de nadruk gelegd op de snelheid van het diertje. "Taky" is "Tachys", wat snel betekent, en "dromus" is rennen of hardlopen. Sexlineatus spreekt voor zich, het betekent zesstreep. De Vietnamezen noemen deze hagedis "liu diu chi". Vooral de Latijnse naam gebruiken maakt zoeken op internet naar informatie een stuk eenvoudiger.

Taxonomische indeling

Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Reptilia (Reptielen)
Orde: Squamata (Schubreptielen)
Onderorde: Sauria (Hagedissen)
Familie: Lacertidae (Echte hagedissen)
Onderfamilie: Lacertinae
Geslacht: Takydromus Bron:wikipedia

De soort takydromus sexlineatus bestaat uit twee ondersoorten: Takydromus sexlineatus sexlineatus en Takydromus sexlineatus ocellatus. Het geslacht Takydromus bestaat momenteel uit 19 verschillende soorten. Waarvan "Takydromus Hani" pas in 1998 werd ontdekt en in 2001 werd erkend als nieuwe soort.

Herkomst en leefgebied

Takydromus sexlineatus komt voor in o.a. warme graslanden, plantages en open bossen in landen in Zuid Oost Azië, waaronder Vietnam, Thailand, Cambodja, Indonesië (Borneo, Java) en China (zuiden). De langstaarthagedissen in Nederland komen voornamelijk uit  Indonesië en Vietnam. Uit Indonesië komt Takydromus sexlineatus sexlineatus en uit Vietnam meestal Takydromus sexlineatus ocellatus.

Klimaat 

De landen waar de langstaarthagedis voorkomt hebben allemaal een tropisch of subtropisch klimaat. Toch verschilt het ene gebied nog sterk van het andere, met grotere of kleinere verschillen tussen minimum en maximum temperaturen en luchtvochtigheid. Langstaarthagedissen lijken te zijn aangepast aan de regio's waar ze voorkomen. Dit houdt in dat de hagedissen moeilijk kunnen wennen aan klimaatverschillen waarin hun soortgenoten in een ander gebied goed gedijen.

Vrijwel alle gebieden waar de hagedis voorkomt hebben een relatief droge periode.  In noord Vietnam duurt deze droge tijd een aantal maanden en kan het er vrij koud zijn , een nachttemperatuur van 13 graden celsius is daar niet ongewoon.

In Cambodja zakt de nachttemperatuur zelden onder de 18-20 graden, terwijl het er in de droge warme tijd overdag soms 40 graden kan worden. Maar over het algemeen is de luchtvochtigheid in langstaartland vrij hoog. De langstaart-hagedis leeft echter in open gebieden waar de zon niet gehinderd wordt door een dicht bladerdak van bomen, waardoor de luchtvochtigheid er lager is dan in de tropische wouden.

Regen valt er meestal hevig en kort, afhankelijk van het seizoen. Hele dagen regen zoals in Nederland komen er zelden voor, vaak regent het er in de namiddag of de avond. Hoeveel precies en hoe lang is afhankelijk van het gebied en het seizoen.

Leefgebied

Het leefgebied van Takydromus sexlineatus bestaat uit tropische graslanden en open bossen, maar ook drogere delen in moeras-gebieden  bestaande uit gemengde vegetatie, waaronder verschillende kruiden, hoge grassen, hier en daar een boom en bossige struiken. De luchtvochtigheid en temperatuur  onder in het groen verschilt sterk met die bovenin, doordat de dichte vegetatie de zon niet tot op de bodem doorlaat. Regelmatig worden langstaarthagedissen op open plekken en rotsen aangetroffen om te zonnen. Zodra het diertje merkt dat er iets of iemand aankomt, sprint het echter weer de dichte vegetatie in.

Takydromus sexlineatus bevindt zich ook in de omgeving van mensen. Rondom huizen is de hagedis in de vegetatie te vinden en ook op allerlei plantages heeft de langstaarthagedis zijn plek gevonden.

Uiterlijk

De langstaarthagedis is een kleine slanke hagedis met een lichaam van ongeveer 6 cm lang en een staart die tot drie maal de lengte van het lichaam kan bereiken.

De langstaarthagedis is licht tot middenbruin van kleur met een lichtere buik en lichtere strepen. Mannetjes zijn te onderscheiden aan de verdikking van de staartbasis en het hebben van femoraalporiën op de dijen, vlakbij de cloaca.

Verder onderscheiden mannen zich van vrouwtjes door donkere, soms zelfs zwarte strepen en in min of meerdere mate, witte pareltjes op de flanken. De ondersoort Takydromus sexlineatus ocellatus heeft veel opvallendere parels dan de gewone langstaartman. Bij deze ondersoort komen ook soms wijfjes voor met pareltjes. Deze zijn echter wel minder opvallend dan die van de mannetjes. Jong volwassen langstaarten zijn te herkennen aan een groene waas op hun flanken, die overigens bij sommige lokaliteiten niet helemaal verdwijnt naarmate de hagedis ouder wordt.

Op de rug vormen korte opstaande schubben voor twee lage randen die van halverwege de rug tot net voorbij de staartbasis zichtbaar is. De enigszins platte kop heeft een spits toelopende snuit en duidelijke oorgaten. De ogen zijn helder en de oogleden dun.

Gedrag

De langstaarthagedis is een dagactieve hagedis. Bij de eerste warmte, begeeft de hagedis zich naar een plek in de zon om op te warmen, alvorens hij op jacht gaat naar insecten. Zodra het gaat schemeren zoekt de hagedis een plekje om de nacht door te komen, en krult zich op tussen fijne grassen en in struikgewas. Er zijn passieve en actieve jagers, waarvan de passieve jagers wachten tot er een prooi voorbij komt, en de actieve jager op zoek gaat naar prooi.

De langstaarthagedis behoort duidelijk tot de laatste soort. Hij klimt door hoge grassen en struiken op zoek naar insecten en spinnen die hij bespringt en vasthoudt. Als de prooi erg tegen spartelt, schuurt de hagedis het tegen de grond of tegen een tak. Ook bij iets te grote prooien wordt deze techniek toegepast om het prooidier te ontdoen van poten en eventueel de vleugels. De langstaart is een echte insectivoor, hij eet alleen insecten en hapt niet, zoals bijvoorbeeld gekkosoorten in groente of fruit. 

In gebieden waar de langstaarthagedis voorkomt, vindt men o.a. verschillende soorten krekels en aan krekels verwante insecten. Deze vormen een groot deel van het voedsel van de langstaarthagedis.

De langstaarthagedis en soortgenoten

In het natuurlijke leefgebied van de langstaarthagedis toleren langstaarthagedissen elkaar goed. Regelmatig zijn meerdere langstaarthagedissen bij elkaar te vinden. Soms leeft er een hele groep in een lage boom of struik, waarvan het merendeel vrouwtjes zijn. De langstaarthagedis is echter geen groepsdier te noemen. Ze tolereren elkaar, maar vertonen geen sociaal groepsgedrag.

Langstaarthagedissen tolereren soortgenoten vrij goed in het terrarium. Zolang er weldadig de ruimte is en er zonneplaatsen en verstopplaatsen zijn voor iedere hagedis, kunnen langstaart-hagedissen in een groepje worden gehouden. Nieuwe dieren in een bestaande groep toevoegen levert echter nog wel eens problemen op, agressief achterna jagen van de nieuweling en wegjagen van de zonneplek. Dit kan extreme vormen aannemen waarbij het zwakste exemplaar uiteindelijk bezwijkt. Men kan al deze problemen soms voorkomen door alle dieren tegelijk in een schoon en opnieuw ingericht terrarium te plaatsen.

De langstaarthagedis schuwt er in het terrarium dikwijls niet voor om een prooi van een soortgenoot af te pakken. Vooral volwassen mannetjes willen zich te goed doen aan de makkelijke snack, die meestal niet zonder slag of stoot wordt afgegeven.

Takydromus sexlineatus ocellatus is minder tolerant dan Takydromus sexlineatus sexlineatus. Opvallend is dat vooral de vrouwtjes van deze ondersoort vaak agressiever reageren op soortgenoten. Als er genoeg ruimte is in het terrarium valt het doorgaans wel mee. Is er een mix van de beide ondersoorten in één terrarium, dan wordt Takydromus sexlineauts s. vaak onderdrukt door Takydromus sexlineatus o.

Andere terrariumbewoners

De langstaarthagedis blijft het liefst ver van andere hagedissensoorten. Of het andere reptiel eet ze, of ze concurreren om voedsel. Daardoor is het samenvoegen met andere hagedissen in een terrarium een onlogische stap, de hagedis stelt het niet op prijs. Gedrag dat nog wel eens wordt opgemerkt is het verjagen van de andere hagedissensoort van de zonneplek, en het achtervolgen en staartbijten door de langstaart.

Dieren met stress kunnen en zullen weinig natuurlijk gedrag vertonen. De aanwezigheid van de andere soort zorgt ervoor dat de langstaarthagedis stil blijft zitten zoals hij in de natuur zou doen als er een andere hagedis te dicht in de buurt zou komen. De klimpartijen en het jagen worden minder zodat er uiteindelijk nog maar weinig leven in zit. Door continu stress te moeten ondervinden verzwakt de hagedis en raakt het sneller vatbaar voor ziekten.

Daarnaast heeft men met langstaarthagedissen veelal te maken met wildvangdiertjes. Deze dieren zijn vaak geïnfecteerd met parasieten die voor andere hagedissen dodelijk zijn.